TEMEL VE TEKNİK ANALİZ

PDF olarak indirmek için tıklayınız.

TEMEL ANALİZ

Temel analiz yöntemi, herhangi bir finansal varlığın gerçek değerini bulmak için fiyata etki edebilecek her türlü bilginin toplanarak yorumlanması ve ileri yönelik tahmin yapılmasıdır.

Kendi içerisinde çeşitlendirilebilse de temel analizin tümdengelim yöntemi ile 3 aşaması vardır;

  1. Sektör Analizi

Ekonominin genel durumu, yatırım yapılabilecek düzeyde ise bir sonraki aşama hangi sektöre yatırım yapılacağıdır. Alternatif sektörler belirlenir, genel olarak hisse senedi piyasasında kullanılan bu analiz yöntemi ile madencilik, inşaat, hazır tüketim, gıda, içecek ve bunun gibi birçok sektör alternatifi arasından en uygun olanı belirlenir.

 

  1. Şirket Analizi

Yatırım yapılacak sektörün de belirlenmesinin ardından sıra hangi şirkete yatırım yapılacağına gelir. Temel analizin en detaylı kısmı burasıdır. Şirketin karlılık oranları, proforma gelir tabloları, defter değeri gibi birçok analiz yöntemi vardır.

Eğer döviz çiftlerinden farklı enstrümanlarda işlem yapılıyorsa bu durumda temel analiz yöntemi de baştan aşağı değişecektir. Örneğin gıda emtialarından buğday alım satımı ile ilgilenen bir yatırımcı için temel analiz konusu; iklim koşulları, bir önceki hasatta alınan verimlilik, ikame ürünlerin etkisi gibi konular olacaktır.

  1. Ekonomi Analizi 

Ekonomi analizi ile yatırım yapılacak ekonominin belirlenmesinde kullanılır. Makro verilerin izlendiği analiz türüdür. İşsizlik, faiz oranları, ekonomik büyüme, cari açık, kapasite kullanım oranı ve bunun gibi bir çok veri değerlendirilerek yatırım yapılabilir finansal arenalar belirlenir.

Özetle temel analiz yapabilmek için analize konu olan finansal varlık yakından tanınmalıdır.

Yukarıda bahsedilen 3 adet detaylı analiz sürecinin ardından doğru yatırıma karar verilebilir; ancak Forex piyasasında işlem yapan yatırımcılar için bu kadar detaylı analiz yapma gereği yoktur, forex piyasaları genelde döviz işlemleri ağırlıklı olduğu için “doğru ekonomi analizi ile doğru yatırımlar” yapılabilir…

Bunun için ekonomilerde başlıca önemli dataları inceleyelim;

Öncü Ekonomik Göstergeler

CCI Tüketici Güven Endeksi

Tüketici güven endeksi, tüketicilerin, ekonominin şu andaki durumu hakkındaki görüşlerini ve gelecek ile ilgili beklentilerini gösteren ulusal bir ekonomik göstergedir. Tüketicilere anketteki belirli sorular sorulur ve verilen cevaplara göre belirli hesaplamalarla açıklamalar yapılır. Katılımcılar sorulara, kişisel gelirleri ve piyasa koşullarını göz önüne alarak cevap verirler. Faiz oranları ve kişisel gelir, kişisel tüketimi en çok etkileyen olgudur. Devlet için açıklanan rakamlar önemlidir, faiz oranlarını belirlerken bu rakamları da dikkate alır. Sonuç olarak; tüketici güven endeksi verilerindeki pozitif artış, ait olduğu ülkenin para birimini olumlu yönde etkileyecektir.

Açıklanma zamanı: Her ayın son salı günü.

Tüketici Fiyat Endeksi ( CPI )

Tüketici fiyat endeksi verileri enflasyon rakamlarının oluşmasında etkili olan bir veridir. Dünyada en çok kullanılan fiyat endeksidir. TÜFE; yiyecek, giyecek, barınma (kira), yakacak, ulaşım, sağlık giderleri, eğitim masrafları ve günlük yaşamın idamesi için gerekli diğer ürünlerin maliyetlerindeki artış oranlarını ölçer. Bu verinin yüksek gelmesi enflasyonun da yükselmesine neden olur. Aylık ve yıllık olarak açıklanır. TÜFE verilerinin yüksek çıkması para birimi üzerinde olumlu bir etkiye neden olur. Önem derecesi yüksek bir veridir.

Açıklanma zamanı: Her ayın 20’si

Üretici Fiyatları Endeksi ( PPI )

CPI gibi enflasyonu etkileyen bir göstergedir. Her ay yaklaşık 300.000 firmadan, 100.000 adet fiyat toplanır. Bu ramaklarla yapılan hesaplamalarla bulunur. Etkisi CPI kadar yüksek olmasa da önem derecesi yüksek bir veridir.

Bazı yatırımcılar, PPI endeksini, gelecekteki CPI endeksini tahmin etmek içinde kullanabilir.

Açıklanma zamanı: Her ayın 2. haftası Türkiye saati ile 15.30 da açıklanır.

FOMC Kararları – FED Faiz Oranları

FOMC, ABD devlet ve federal kurumlarının menkul kıymetlerinin alım ve satımının gerçekleştirildiği açık piyasa işlemlerinde temel kararları alır.

FOMC her yıl düzenli sekiz toplantı yapar, bu toplantılarda ekonomiyi, finansal durumları gözden geçirip; para politikasındaki tutumunu belirler; uzun vadedeki fiyatların kararlılığı ve sürdürülebilir ekonomik büyüme keşif ve takdiri gerçekleştirilir. Bu toplantılar sonunda faiz oranları açıklanır. Faiz kararları bulundukları ülkenin para politikalarını derinden etkilediğinden parite üzerinde de etkisi büyük olur. Faizlerin arttırılması ülkenin para biriminin değerini arttırırken, düşmesi ise tam aksi yönde değerini azaltır.

Toplantı Zamanları: Yılda 8 kez ve gerektiği tarihlerde…

Tarım Dışı İstihdam Oranı

Amerika Birleşik Devletleri içindeki çalışanlara ödenen ücretlerin toplamını gösterir. Piyasaya şok dalgaları gönderir ve saniyeler içinde önemli dalgalanmalara neden olur. İstihdam ve Amerika’daki tüm bileşenleriyle alakalı en kapsamlı rapordur.

Açıklanma zamanı: Her ayın ilk Cuma günü saat 15:30 da açıklanır.

Kişisel Tüketim Harcamaları ( PCE )

Tüketici hizmet ve ürünlerindeki fiyat değişmelerini inceler. Kişisel gelirlerin artmasıyla bağlantılı bir veridir. Çok önemli bir veri olmamakla beraber yüksek rakamlar para birimi üzerinde olumlu etki yaratabilir.

Açıklanma zamanı: Her ayın son günü Türkiye saati ile 15:30 da açıklanır.

Ticaret Dengesi

Ticaret dengesi, bir ülkenin belli dönem içinde gerçekleştirdiği mal ve hizmet ithalatı ile ihracatı arasındaki değer farkıdır. Bir ülkede yaşayanlar ile öteki ülkede yaşayanlar arasında gerçekleşen her türlü işlemle, gerçekleştiren her türlü işlemi içeren ödemeler dengesinin bir birleşimidir. Bir ülkenin ihracat oranı ithalat oranından fazla ise ticarette büyüme olduğu söylenir. İthalat oranlarının, ihracat oranlarından fazla olması ise ticari olarak bir açık olduğunu gösterir. Ticaret dengesi bu açığın olmaması durumunda ortaya çıkar. Önem derecesi oldukça yüksek bir veridir.

Açıklanma zamanı: Her ayın 2. haftası Türkiye saati ile 15.30 da açıklanır.
 

Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla ( GDP )

Bir ülkenin gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH), ekonomik büyüklüğünün önemli birkaç ölçütünden biridir. GSYİH bir ülke sınırları içerisinde belli bir zaman içinde, üretilen tüm nihai mal ve hizmetlerin para birimi cinsinden değeridir.

Açıklanma zamanı: Her çeyreğin ( 3 ayın ) son günü, Türkiye saati ile 15.30 itibariyle açıklanır.

Konut Başlangıçları

Geçen ay içinde kaç tane yeni konut inşaatına başlandığını gösteren bir veridir. Rakamlardaki artış, beklenti seviyesinin üzerinde ise olumlu bir algı yaratır ve para birimi üzerinde pozitif etki yaratabilir. Önem gücü yüksek bir ekonomik veridir.

Açıklanma zamanı: Her ayın ortasında Türkiye saati ile 8:30’ da açıklanır.
 

Haftalık İşsizlik Başvuruları

ABD’de ülke içinde işsizlik ödeneği almak için ilk defa başvuru yapan insan sayısının belirlediği bir göstergedir. İşsizlik rakamları, bir ekonominin sağlıklı mı yoksa bir durgunluk halinde mi olduğuna dair açık göstergelerdir ve işsizlik oranı hakkında sinyal verir.

Açıklanma zamanı: Her hafta Perşembe günü Türkiye saati ile 15.30 da açıklanır.

 

Kapasite Kullanım Oranı

Kapasite kullanım oranı bir ülkedeki şirketlerin üretim kapasitesinin yüzde kaçını kullandığını gösteren orandır. Kapasite kullanımı ülke genelindeki kaynakların etkin kullanımını araştırır. Kaynakların etkin kullanımı, verimliliği arttıracağından, birçok ekonomik verinin iyileşmesine yardımcı olur. Önem derecesi orta seviyede bir veridir.

Açıklanma zamanı: Her ayın ortasında, Türkiye saati ile 16.15’te açıklanır.
 

Perakende Satışlar

Perakende satışlar, tüketicilerin aylık olarak perakende mağazalarda nasıl para harcadıklarını gösteren en önemli göstergelerindendir. Açıklanan veri, hesaplanan ay ile bir önceki ay arasındaki farkı yansıtır. Açıklanan rakamın beklenti üzerinde gelmesi o ekonomideki canlılığa işaret eder ve bu para birimi üzerinde olumlu bir etkiye sebep olabilir. Dolaysıyla bu veri piyasayı hareketlendiren önem derecesi yüksek bir veridir.

Açıklanma zamanı: Ay ortası

Dayanıklı Mal Siparişleri

Dayanıklı tüketim malları siparişlerini ve hareketliliğini inceler. Burada açıklanan oranın yüksek olması para birimi üzerinde olumlu bir etki yaratır. Önem derecesi orta seviyededir.

Açıklanma zamanı: Her ayın 4. haftası Türkiye saati ile 15.30 da açıklanır

ISM İmalat Endeksi

ISM İmalat Endeksi verileri, 400 ü aşkın firmanın yöneticisine sorulan sorulara verilen cevaplarla oluşur. Veri 1- 100 arasında bir sayı olarak açıklanır. Sayının 50’nin üzerinde olması sektörün geliştiğini, 50’nin altında olması sektörün daraldığını gösterir. Önem derecesi yüksek bir veridir.

Açıklanma zamanı: her ayın ilk iş günü Türkiye saati ile 17.00’ da açıklanır.

İstihdam Raporları

Aylık istihdam raporları bir ekonominin gücünü veya zayıflığını gösteren temel ölçütlerdendir. Raporun Forex piyasalarındaki önemi, rapor ile faiz oranları arasındaki ilişkiden kaynaklanır. İstihdam rakamlarındaki artış genel olarak faiz oranlarında artışa neden olurken, istihdam rakamlarındaki azalış ise faiz oranlarını düşürücü bir etkiye sahiptir. Önem gücü en yüksek verilerden biridir.

Açıklanma zamanı: Her ayın ilk Cuma günü, Türkiye saati ile 15.30 da açıklanır.

Philadelphia FED Endeksi

Philadelphia’daki imalat durumunun endeksidir. Araştırmalar bu önemli alanların ekonomik sağlığı ve imalatı ile alakalı fikir verir. Gösterge istihdam, fiyatlar ve endüstrideki koşullar hakkında bilgi verdiği için, orta derecede önem taşıyan bir veridir..

Açıklanma zamanı: Her ayın 17 sinde Türkiye saati ile 17.00 itibariyle açıklanır.

TIC Verileri

ABD hazinesinin yayınladığı bir ekonomik veridir ve bir ülkenin uluslararası yatırım alanında ne ölçüde güvenilir olduğu konusunda bilgi verir. Faiz oranları ve dolayısı ile para birimi üzerinde önemli ölçüde etki yaratabilir. Açıklanma zamanı: Ayın 12. iş günü Türkiye saati ile 16.00’ da açıklanır.

Michigan Güven Endeksi

Michigan Üniversitesi tarafından açıklanan veri tüketicilerin ekonomik koşullar doğrultusunda aylık para harcama konusundaki tutumları incelenerek oluşturulur. Önem derecesi orta şiddette olan bir veridir.
 

Satınalma Yöneticileri Endeksi

Piyasada satın alma müdürleri endeksi ekonomide ki satın alma gücünü gösterir. 20 farklı sanayi dalından, 300 ü aşkın müdürün katıldığı bir toplantı sonucunda oluşan bir endekstir. Kabul edilebilir seviye bu veride 50 dir, üstünde kalması olumlu algılanır. Önem derecesi yüksek bir veridir.

Açıklanma zamanı: Her ayın ilk iş günü, Türkiye saati ile 17.00 da açıklanan bir veridir.

Tankan Raporu

Yılda 4 kez Japonya’da yapılan bütün duyurular arasında Tankan Raporu en dikkatle beklenendir. Tankan Raporu, Japon Merkez Bankası tarafından çıkarılır ve Japon firmalara gelecekte fiyatlandırma, istihdam ve yatırımla alakalı planları sorulur. Açıklanan rakamın beklenti seviyesinin üzerinde olması, Japon ekonomisinde olumlu bir etki yaratırken, negatif olması olumsuz bir etki yaratır. Sonuç sıfırdan ne kadar uzak çıkarsa Forex piyasalardaki hareketlilik beklentisi o kadar yüksek olur. Japon yeni üzerinde etkisi yüksek olan bir veridir.

Açıklama zamanı: Nisan, Temmuz, Eylül ve Aralık ortalarında Türkiye saati ile 02.50 de açıklanan bu veriler, BOJ ( Japonya Merkez Bankası ) tarafından ilan edilir.

PDF olarak indirmek için tıklayınız.

TEKNİK ANALİZ

1.Grafik Türleri

1.Çizgi Grafikler; Belirlenen zaman periyoduna göre açılış ve kapanış fiyatlarının birleştirilmesi ile oluşan grafik türüdür.

2.Çubuk Grafikler; Zaman dilimine göre gerçekleşen en düşük-en yüksek açılış ve kapanış fiyatlarını gösterir.

3. Mum Grafikler; En detaylı bilgi veren ve en yaygın olarak kullanılan grafik türüdür. Çubuk grafiklerde olduğu gibi açılış-kapanış, en düşük- en yüksek fiyatları verir ve bunun yanı sıra veriler arasında bağ kurmaya çalışır ve oluşan formasyonlara göre analiz yapılmasını kolaylaştırır.

Mum grafiklerde açılış ve kapanış arasında oluşan fark, mumun boyunu belirler.

Grafik üzerinde farklı zaman dilimlerinden istediğiniz seçerek paritedeki hareketleri inceleme şansına sahipsiniz. Forex piyasasında 4saatlik grafiklerin daha tutarlı sonuç verdiği söylenebilir. Ancak siz profesyonel bir yatırımcı olmaya adaysanız veya gün içinde scalper dediğimiz yatırımcı çeşidine yakınsanız, özellikle volatil paritelerde 1, 5, ve 15 dk’lık grafikleri de izlemenizde fayda var.

2.Trend Oluşumları ve Destek- Direnç Seviyeleri

Ana (Primary) Trend 3 çeşittir;

Fiyatların eğilimine göre yükseliş, düşüş ve yatay trend olarak adlandırılırlar. İşlem yapmadan önce trendin yönünü tespit etmek önemlidir. Trendin tersine pozisyon almak tehlikelidir. Kısa vadeli zaman grafiğinden, orta ve uzun vadeli zaman grafiklerine kadar alacağımız pozisyonun vadesine göre trend izlenebilir.

Piyasalarda genel bir deyim vardır. “ Trend dostunuzdur…” Dolayısı ile trendin dönmek üzere olduğunu düşünerek işlem yapmak, bizi yel değirmenlerine karşı durmaya çalışan Don Kişot’tan farklı biri yapmaz…

A. Yükseliş Trendi

Fiyat grafiğine bakıldığında sürekli yukarı doğru bir hareket görülür. Dip noktaları, bir önceki dip seviyesinin üzerinde oluştuğundan alttan bir çizgi çekildiğinde yukarı doğru bir trend görülür.

Yükselen trend, alımların olduğu boğa piyasasına işaret eder. Böyle bir trend olduğunda satış yönünde fazla ısrarcı olunmaması gerekir. Trend çizgisi genellikle destektir. Çizgi, aşağı doğru kırıldığında trendin zayıfladığı işareti oluşur. Trend çizgisi üzerine çıkamazsa ters yönde hareket başlar.

B. Düşüş Trendi

Fiyat grafiğinde sürekli aşağı doğru eğilimin görüldüğü, tepelerin hep bir önceki tepeden aşağıda oluştuğu trenddir. Tepelerden bir çizgi çekildiğinde aşağı doğru bir çizgi oluşur.

Alçalan trend, ayı piyasasına işaret eder. Bu tür trendlerde alış yönünde fazla ısrarcı olmamak gerekir.
Trend çizgisi bu defa direnç olur. Kırılırsa trend zayıflamış veya bozulmuş olarak algılanır. Tekrar trend
çizgisi altına inilmezse trend tersine tepki veriyor anlamına gelir.

C. Yatay Trend

Bu trend de fiyatlar aşağı veya yukarı belli bir yöne eğilim göstermez. Genellikle piyasa kararsızdır ya da bir diğer deyişle önemli tepe ve tip noktalarında ayılarla boğalar arasında savaş vardır. Tepeler ve dipler ya aynı seviyelerde ya da birbirine yakın seviyelerde oluşur.

Dip ve tepe noktalara çizgi çekildiğinde düz bir bant elde ederiz. Band içi aşağı ve yukarı hareketler, bazı traderların sevdiği piyasalardır. Aşağı gelince alım yapıp, yukarı geldiğinde pozisyonu kapatıp tekrar satışa geçerler. Genellikle bandın kırıldığı yöne doğru hareket görülür. Stoplar da bandın altına veya üstüne konulur. Bant kırıldığında, kırdığı yöne doğru yeni pozisyon açılabilir. Stoplar, bu defa band çizgisinin altına konulur.

İkincil (Secondary) Trend

Yükselen bir piyasadaki önemli düşüşler veya düşen bir piyasadaki önemli yükselişler olarak gerçekleşen ikincil trendler bir aydan birkaç aya kadar sürmektedir. İkincil Trendler ana trendin ara, düzeltme reaksiyonları olarak oluşurlar. Genellikle bir önceki ikincil hareketin 1/3’ü ile 2/3’ü arasında hareket ederler.

Küçük (Minor) Trend

Bir günden üç haftaya kadar süren minor trend kısa vadeli olduğundan ve manipülasyonlara maruz
kalabileceğinden uzun vadeli yatırımcıları yanlış yönlendirebilirler. İkincil trend birkaç minor trendden
oluşmaktadır. Ana ve ikincil trendler uzun süreli olduklarından manipülatif hareketlerden etkilenmez, çünkü manipülasyonlar bu kadar uzun süremezler. Foreks piyasası için trend aşamaları aynı olsa da kaldıraçtan dolayı daha hızlı bir piyasa olduğundan aşamalar daha kısa vadeli olarak değerlendirilir.

Destek ve Direnç Seviyeleri;

Destek veya direnç seviyeleri kırıldığında, kırıldığı yöne doğru gitme eğilimi gösterir. Bu seviyelerin
kırılamaması geri dönüş yaşanma ihtimalini güçlendirecektir. Bir direnç aşılırsa artık geri dönüşte destek, bir destek kırıldıysa geri dönüşte direnç haline gelir.

3.Fibonacci ve Pullback (Geri dönüşler)

Orta çağda İtalyan matematikçi Leonardo Fibonacci tarafından Mısır piramitlerini incelerken keşfettiği
söylenen sayı dizimidir ve evrensel olarak her yapıda bulunduğu görüşü yaygındır. Seride yeralan her sayı, kendinden önceki sayı ile toplanarak sonsuza kadar gidilir.

Örn; 1+1=2, 1+2=3, 2+3=5, 3+5=8, 5+8=13 ………….

Dizilim içindeki her sayıyı kendinden önce gelen sayıya bölersek altın oran dediğimiz 1.618’e ulaşılır. Altın oran, galaksilerden, DNA dizilimlerine kadar evrenin her köşesinde karşımıza çıkar.

Kainatın her köşesinde karşımıza çıktığına inanan bu görüş, finansal piyasalarda da fiyat hareketlerini bu matematiksel orana göre tahmin etmeye çalışmaktadır.

Çoğunlukla kendinden önce gelen sayılarla bölümünden bulunan geri çekilme oranları kullanılır. (1/2 %50, 1/3 %38.2, 2/3 %61.8…)

Fiyatlar bu oranların altına gelirse trend bir trend olarak adlandırılır.

4.Önemli Göstergeler

Teknik analiz kullanılırken en çok tercih edilen araçlardan birisi de osilatörlerdir. Fiyat değişimlerinin istatistiksel olarak değişimini grafik üzerinde görmemize yarar.

Grafikler üzerinde oluşan formasyonlardan yararlanarak hazırlanan stratejiler, çoğunlukla orta ve uzun vadeye yöneliktir. Ancak kaldıraçlı piyasalar daha kısa vade hedeflere yönelik olduğu için osilatörleri de göz önünde bulundurmakta fayda var.

Son yıllarda bilişim teknolojilerinin gelişmesinin yanı sıra online işlem platformlarında kişisel osilatör yazılımına imkan vermesi, çeşitliliğinin ve yaygınlığının artmasına sebep olmuştur.

Piyasalarda bir söz vardır; ‘‘Basit de olsa bir sistemin olması, hiç sistem olmamasından iyidir.” Bu mantıktan yola çıkarak en yaygın olarak kullanılan göstergeleri kısaca açıklayalım.

Hareketli Ortalamalar;

1.Basit hareketli ortalamalar

2.Ağırlıklı hareketli ortalamalar

3.Üssel hareketli ortalamalar

Grafiklere hareketli ortalamaları uygulamamızın amacı, fiyat hareketlerini daha temiz ve net görebilmektir. En isabetli sonuçları veren ve en yaygın olan hareketli ortalamalar üssellerdir. Üssel hareketli ortalamanın, basit ve ağırlıklı ortalamaların sentezi olarak görülebilir. Kısa, orta veya uzun vade hedeflerinize göre 5, 10, 20, 50 ve 100 günlük ortalamalar, size fiyat dalgaları konusunda fikir verecektir.

Stokastik (Stochastic);

Kapanış fiyatları, belli bir zaman periyodunda, en yüksek ve en düşük seviyelerine göre ölçen bir
göstergedir. K ve D çizgilerinin birbirini kesmesine göre karar verilir. Ana çizgi K çizgisidir. D çizgisi, K çizgisinin basit ortalamasıdır. K’nın, D yi dip veya tepe noktasından kesmesi, alış ya da satış sinyali olarak değerlendirilebilir. Kısa vadeli değişimlere daha hızlı tepki gösterir. Yavaşlatılmış Stokastik(slow) göstergesi daha çok önerilir. Aşağı yukarı hareketlenme noktasını 100 olarak kabul edilirse dipte 20, üstte ise 80, aşırı alım ve satım seviyelerini belirleme açısından yol gösterici olacaktır.

MACD;

Hareketli ortalamaların uyum ve uyumsuzluğunun ölçülmesidir. 2 farklı üssel ortalama arasındaki farkı
hesaplar. Genellikle 21 ve 9 günlük ortalamalar kullanılır. MACD çizgilerinin kesişme noktası, alım ve satım sinyali olarak algılanabilir. Ancak fiyatların halen yükselmesine rağmen, MACD alçak zirveler yapıyorsa temkinli olmakta fayda var, bu durum satışların geleceğine işaret olabilir.

RSI;

Göreceli güç endeksi anlamındadır, diğer bir değişle piyasanın gücünü ve zayıflığını tahminlemeye yarar. 70 üstü seviye aşırı alım, 30 altı ise aşırı satım seviyeleridir. Bu seviyeler, en dip veya en yüksek seviyeler olarak algılanmamalı, ancak yönünün zayıfladığı anlamını taşır. Dolayısı ile pozisyon alırken dikkatle izlenmesi gereken seviyelerdir.

Özetle bahsettiğimiz üzere sistemler, basitten, daha komplikeye doğru gitmektedir. Bunun yanı sıra zaman periyodlarına, trendlere ve hatta döviz çifti veya emtiaya göre de değişiklik ve esneklik gösterebilmektedir. Tek bir göstergeye bağlı kalmaktan çok birkaç göstergenin aynı yönde sinyal verdiği durumlarda karar vermek, daha sağlıklı kararlar almanıza yol açacaktır. Bununla birlikte stop ve kar alma stratejilerinin de eklenmesi ile disiplinli ve kazançlı sistemler geliştirebilirsiniz.